Βίντεο από τη συζήτηση για το Φασισμό με Καλτσώνη - Χατζηστεφάνου

Με εισηγητές τους Δημήτρη Καλτσώνη και Άρη Χατζηστεφάνου, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 13 Νοέμβρη 2013 στη Νέα Ερυθραία εκδήλωση συζήτηση με θέμα "Οικονομική Κρίση και Φασισμός", που διοργανώθηκε από την Επιτροπή Αγώνα Κηφισιάς.

Στην κατάμεστη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου του δήμου Κηφισιάς, και μέχρι να αρχίσει η εκδήλωση, προβλήθηκε βίντεο από τη συναυλία που έδοσαν αγωνιστές των μουσικών συνόλων της ΕΡΤ σε σχετική εκδήλωση της Επιτροπής Αγώνα στην Κάτω Κηφισιά, συνδέοντας έτσι την εκδήλωση με τους επίκαιρους αγώνες των ημερών αλλά και με τον πολιτισμό.

Ο Δημήτρης Καλτσώνης

Η κυρίως εκδήλωση άρχισε με προβολή βίντεο με τίτλο "Φασισμός", παραγωγή του Συλλόγου "Γιάννης Κορδάτος", τον οποίο ευχαριστούμε και από αυτό το σημείο.

Ακολούθησε η εισήγηση του Δημήτρη Καλτσώνη, Επ. καθηγητή του τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου:

Αν σήμερα έχουμε κάτι ανάγκη είναι να βρούμε τους τρόπους, τα μέσα,  μέσα από την καθημερινή μας παρουσία, συζήτηση, δράση και αγώνες, για να ανοίξουμε δρόμους για το μέλλον.  Όσο αυτό και αν φαίνεται δύσκολο και πολύπλοκο, εγώ είμαι βέβαιος ότι θα γίνει. Δύο υποενότητες θα θίξω σε σχέση με το θέμα μας «οικονομική κρίση και φασισμός».

Η 1^η ενότητα θα είναι οικονομική κρίση και περιορισμός της δημοκρατίας, που μπορεί να φτάσει μέχρι και το φασισμό, της κατάλυσης δηλαδή της όποιας δημοκρατίας και της συνταγματικής τάξης πραγμάτων. Θα έχει δηλαδή ιστορικό χαρακτήρα, με 2-3 χαρακτηριστικά παραδείγματα, γιατί η αναζήτηση των ιστορικών αναλογιών, που φυσικά ποτέ δεν είναι απόλυτες, μπορεί να μας δώσει πολύ χρήσιμο υλικό για να καταλάβουμε το σήμερα και να δούμε πως πρέπει να δράσουμε σήμερα.

Στη 2^η υποενότητα θα προσπαθήσω να δώσω τα βασικά χαρακτηριστικά του φαινομένου στη σημερινή εποχή, δηλαδή πως η σημερινή οικονομική κρίση επιδρά και οδηγεί στη ραγδαία συρρίκνωση της δημοκρατίας και μέχρι που μπορεί αυτό να φτάσει και πως κατά τη γνώμη μου πρέπει να αντιδράσουμε.

Οικονομική κρίση και περιορισμός της δημοκρατίας

Δυστυχώς λοιπόν δεν ζούμε κάτι εντελώς καινούριο, η οικονομική κρίση μοιραία οδηγεί, στο βαθμό που συνοδεύεται από μια βίαιη αναδιανομή του πλούτου, στην όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων και άρα, για να μπορέσει να υπάρξει υπέρβαση της κρίσης σε όφελος των λίγων και ισχυρών, που στην κρίση γίνονται ακόμα πιο λίγοι και ισχυρότεροι, είναι αναγκαίος ο περιορισμός ή ακόμα και η κατάργηση της δημοκρατίας. Για τον απλό λόγο ότι η δημοκρατία, ακόμα και κουτσουρεμένη με αιρέσεις και χίλιους δυο περιορισμούς, δεν παύει να αποτελεί ένα πολύ σημαντικό όπλο, που όταν μας λείπει καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι. Χωρίς σε καμιά περίπτωση να εξιδανικεύω τη σημερινή ή τη χθεσινή κατάσταση της δημοκρατίας, ακόμα κι αυτή, σήμερα για τους οικονομικά και πολιτικά ισχυρούς, μέσα και έξω από τη χώρα, φαίνεται ότι είναι βάρος. Και είναι βάρος γιατί οι δημοκρατικές ελευθερίες είναι τα δικά μας όπλα, με τα οποία μπορούμε να αντισταθούμε, να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε ή ακόμα και να ανατρέψουμε αυτή τη λαίλαπα.

Τι έλεγε για το ζήτημα αυτό στην κρίση του μεσοπολέμου ο Αλέξανδρος Σβώλος, που τον επικαλούμαι γιατί παραμένει ο σημαντικότερος των Ελλήνων συνταγματολόγων, αλλά και γιατί υπήρξε ένας άνθρωπος όχι μόνον της θεωρίας αλλά και της πράξης. Ως γνωστόν την περίοδο της κατοχής προσχώρησε στο ΕΑΜ, και υπήρξε ο πρόεδρος της Π.Ε.Ε.Α., της κυβέρνησης του βουνού που αναδείχθηκε από το εθνικό συμβούλιο που συγκλήθηκε στις Κορυσχάδες. Ο Σβώλος λοιπόν έλεγε σε έργο του το 1928 ότι: «Μοιραία η αστική τάξη, υπό την πίεσιν της κρίσεως, φέρεται μοιραίως προς την ενίσχυσιν του κράτους, δια την συντήρησιν της αρχούσης τάξεως και δια την εξουδετέρωσιν των συνεπειών του λαϊκού ελέγχου επί της ασκήσεως των τόσον εκτεταμένων σήμερον αρμοδιοτήτων της πολιτικής εξουσίας. Η ενίσχυσης της εκτελεστικής εξουσίας και του κράτους γενικώς εν τη συγχρόνω δημοκρατία, είναι το βασικό της χαρακτηριστικό». Μας λέει λοιπόν ο Αλ. Σβώλος, ότι σε περιόδους κρίσης η κυρίαρχη τάξη δεν μπορεί παρά να περιορίσει ασφυκτικά τη δημοκρατία.

Θα σας διαβάσω και κάποιες άλλες παρόμοιες διαπιστώσεις κάποιου άλλου. Τι έλεγε λοιπόν ένας κορυφαίος πολιτικός παράγοντας την ίδια περίοδο; «Άνευ μεταρρυθμίσεως του συντάγματος είναι αδύνατον να κυβερνηθεί πλέον ομαλώς ο τόπος αυτός. Τα λεγόμενα ατομικά δικαιώματα, αι προσωπικαί ελευθερίαι, δεν είναι απόλυτα. Τα κακά του κοινοβουλευτισμού απέβησαν σήμερα μεγαλύτερα και καταφανέστερα. Η σημερινή εκτελεστική εξουσία είναι ανίκανος να ανταποκριθεί προς τα καθήκοντά της, ευρισκομένη υπό την πλήρην εξάρτησιν της νομοθετικής εξουσίας (σσ. της βουλής δηλαδή), η οποία επηρεάζεται πάλιν από την ανάγκην να μη δυσαρστήσει τας διαφόρους εκλογικάς ομάδας, δια να μην διακινδυνεύσει η επανεκλογή των αποτελούντων αυτήν βουλευτών». Τι μας λέει λοιπόν εδώ ο εξέχων πολιτικός παράγων; Μας λέει ότι η βουλή έχει ένα μεγάλο ελάττωμα. Αποτελείται από βουλευτές, οι οποίοι ανεξάρτητα από τα ιδεολογικά του πιστεύω ή τα συμφέροντα που καλούνται να υπηρετήσουν, δεν παύουν να εξαρτώνται από την ψήφο του λαού. Γι’ αυτό είναι ευάλωτοι στην πίεσή του, και δεν είναι τόσο πειθήνιοι ώστε να ψηφίζουν χωρίς κανένα εμπόδιο και να προχωράνε σαν οδοστρωτήρες τα αντιλαϊκά μέτρα. Μήπως ξέρετε ποιος τα έλεγε αυτά;

Απαντήσεις από το ακροατήριο:  «Ο Μεταξάς; Ο Βενιζέλος;»

Δ. Καλτσώνης: Ο Ελευθέριος Βενιζέλος τα έλεγε! Όχι ο Μεταξάς, ούτε κάποιος από τη φιλοβασιλική παράταξη. Και όχι μόνο τα έλεγε, αλλά και εν έτει 1932 κατέθεσε και μια πρόταση αναθεώρησης του συντάγματος, που δεν ψηφίστηκε, αλλά σημασία έχει το πνεύμα της αναθεώρησης. Η πρόταση είχε 2 βασικά σκέλη:

1. Το πρώτο ότι πρέπει το πολίτευμα, που ήταν προεδρευόμενη δημοκρατία περίπου σαν τη σημερινή, όχι πάντως βασιλευόμενη, να αλλάξει σε προεδρική δημοκρατία. Γιατί η προεδρική δημοκρατία συγκεντρώνει όλη την εξουσία, όχι μόνον την εκτελεστική αλλά πολύ ευρύτερη, στα χέρια ενός προσώπου.
2. Το 2^ο σκέλος ήταν ακόμα πιο εύγλωττο: Ότι πρέπει το σύνταγμα να υιοθετήσει ένα άρθρο πανομοιότυπο με το άρθρο 48 του Γερμανικού συντάγματος του 1919. Τι έλεγε αυτό; «Ο πρόεδρος του Ράιχ, όταν η δημόσια τάξη και ασφάλεια διασαλεύονται σοβαρά ή βρίσκονται σε κίνδυνο, μπορεί να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, και σε περίπτωση ανάγκης, να παρέμβει χρησιμοποιώντας την ένοπλη δύναμη. Προς τούτο μπορεί να άρει προσωρινά, εν όλω ή εν μέρει, τα θεμελιώδη δικαιώματα…». Να κηρύξει δηλαδή στρατιωτικό νόμο. Μόνο και μόνο αν ο πρόεδρος της δημοκρατίας θεωρήσει ο ίδιος ότι διασαλεύονται σοβαρά ή απλώς βρίσκονται σε κίνδυνο η δημόσια τάξη και ασφάλεια! Και τι είναι δημόσια τάξη και ασφάλεια; Μια αόριστη νομική έννοια που σαν το λάστιχο μπορεί ο καθένας να την ερμηνεύσει κατά το δοκούν. Με βάση αυτή τη διάταξη, ανάμεσα στο 1919 και 1933 στη Γερμανία, κηρύχτηκε 250 φορές ο στρατιωτικός νόμος, είτε σε όλη την επικράτεια είτε μόνο σε ένα μέρος! Και βεβαίως, μετά από αυτό το άρθρο και την τέτοια  εφαρμογή του, ήταν αδύνατο να μην καταλήξουμε στη Ναζιστική Χιτλερική δικτατορία το 1933.

Αυτό λοιπόν το άρθρο, ο Βενιζέλος το πρότεινε να εισαχθεί αυτούσιο στο σύνταγμα της Ελλάδος.  Βεβαίως αυτό τελικά δεν έγινε για λόγους συγκυριακούς, έγινε όμως κάτι σημαντικότερο:

Το 1935 καταργήθηκε πραξικοπηματικά το σύνταγμα του 1927 και επανήλθε το σύνταγμα του 1911, δηλαδή η βασιλευόμενη δημοκρατία, άρα η ενίσχυση ενός μη εκλεγμένου κέντρου της εκτελεστικής εξουσία, ενός φορέα των ξένων και ντόπιων μεγάλων συμφερόντων, και μετά από λίγο καιρό καταργήθηκε και αυτό ακόμα το σύνταγμα, και έγινε το 1936 η δικτατορία του Μεταξά. Η οποία επίσης είχε προετοιμαστεί ποικιλοτρόπως, με μια σειρά νομοθετικά μέτρα που προηγήθηκαν, και δεν αναφέρομαι μόνο στο ιδιώνυμο, αλλά και με στοχευμένη νομοθεσία που στόχευε να σπάσει τη ραχοκοκαλιά της αντίστασης των εργαζομένων της εποχής, και πρώτα από όλα, όπως και σήμερα, στο δημόσιο τομέα, γιατί στον ιδιωτικό, η τρομοκρατία του εργοδότη είναι αρκετά ισχυρή από μόνη της. Στο δημόσιο τομέα λοιπόν, εν έτει 1931, ψηφίστηκε ο  νόμος 4879 ο οποίος απαγόρευε ξεκάθαρα και ρητά, την απεργία στους δημοσίους υπαλλήλους. Όλα αυτά με προφανή σκοπό να μπορέσει να υπηρετηθεί η λήψη σκληρών, βάρβαρων, αντιλαϊκών μέτρων και η υπέρβαση της οικονομικής κρίσης σε όφελος των μεγάλων συμφερόντων.

Τα πεπραγμένα του Φασισμού

Ποια ήταν τα πεπραγμένα του φασισμού; Ήταν να υπηρετηθούν αυτά τα συμφέροντα με το πιο βάρβαρο τρόπο. Αναφέρομαι σε 2-3 μόνο παραδείγματα, γιατί δυστυχώς στις μέρες μας είναι αναγκαίο να υπενθυμίζουμε μερικά πράγματα. Όπως για παράδειγμα ότι όχι μονάχα οι πολιτικές ελευθερίες καταργήθηκαν από το φασισμό, όχι μονάχα τα βασανιστήρια ήταν στην πρώτη γραμμή, και όχι μόνο για τους κομμουνιστές, τους αριστερούς ή τους ριζοσπάστες, αλλά και για όποιον αμφισβητούσε το καθεστώς, αλλά επίσης ένα βίαιο πλήγμα επήλθε και στο βιοτικό επίπεδο και στις συνδικαλιστικές ελευθερίες και τις εργασιακές καταχτήσεις των εργαζομένων.

Στη Γερμανία για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι έχασαν αυτομάτως με την επιβολή της Ναζιστικής δικτατορίας, το δικαίωμα στις συλλογικές συμβάσεις, στην ύπαρξη συνδικάτων, στην απεργία εννοείται, ακόμα και στη συλλογική διαπραγμάτευση. Πως ορίζονταν οι μισθοί στη Ναζιστική Γερμανία; Τους όριζε ο εργοδότης σε συνεργασία με το Ναζιστικό κράτος. Πως ορίζονταν τα ωράρια εργασίας στη Ναζιστική Γερμανία, που παρατείνονταν ολοένα και περισσότερο, από νύχτα σε νύχτα τουλάχιστον;  Με απόφαση του εργοδότη σε συνεργασία με το Ναζιστικό κράτος. Πρέπει να υπενθυμίσουμε και τη ναζιστική νομοθεσία προς τους μικροϊδιοκτήτες και τους μικροεμπόρους, που καμιά φορά μπορεί να γοητεύονται πιο πολύ από τέτοιες αντιλήψεις. Το ναζιστικό κράτος ψήφισε ειδική νομοθεσία για να στραγγαλίσει τα μαγαζάκια και τους μικροεμπόρους, για να τους αναγκάσει να καταφύγουν ως μισθωτοί στη μεγάλη Γερμανική βιομηχανία.

Και για να θυμίσουμε εδώ και τα δικά μας, τα κατορθώματα της Ελληνικής χούντας, γιατί πολλά αποπροσανατολιστικά ακούγονται τελευταία, 2 μόνο στοιχεία, που πέραν του προφανούς αντιδημοκρατικού, δείχνουν και τον βαθειά αντιλαϊκό χαρακτήρα τέτοιων καθεστώτων:

Στην περίοδο 1967 – 1974, μιας και μιλάμε πολύ για την κρίση του χρέους κλπ, να υπενθυμίσουμε ότι το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας, τριπλασιάστηκε από 745 εκ. δολάρια το 66 στα 2.275 εκ. δολάρια το 1973. Την ίδια περίοδο, μέχρι το 1971, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΣΕΒ, τα καθαρά κέρδη της βιομηχανίας είχαν υπερδιπλασιαστεί, τη στιγμή που οι μισθοί των εργαζομένων είχαν αυξηθεί ονομαστικά κατά 35%. Στην πραγματικότητα όμως είχαν μείνει στάσιμοι από την αύξηση του τιμάριθμου. Και όλα αυτά σε μια περίοδο πριν ξασπάσει η οικονομική κρίση του 73, σε μια περίοδο γενικότερης Ευρωπαϊκής οικονομικής άνθισης. Φανταστήστε τι θα γινόταν αν μιλάγαμε για μετά το 73.

Το σήμερα

Για να έρθουμε στο σήμερα. Έχω την αίσθηση ότι η οικονομική κρίση,  με βάση την κυριαρχία των συγκεκριμένων κοινωνικών συμφερόντων στη χώρα μας, επιφέρει μια βίαιη αναδιανομή του πλούτου, στην οποία όλοι εμείς, λίγο ή πολύ προσπαθούμε να αντιδράσουμε, όμως φαίνεται ότι οι ιθύνοντες φοβούνται το αύριο πιο πολύ από ότι εμείς μπορούμε να το φανταστούμε. Φοβούνται τη δική μας δύναμη περισσότερο. Και επειδή τη φοβούνται παίρνουν μια σειρά μέτρα περιορισμού της δημοκρατίας. Οι ιθύνοντες φαίνεται ότι ανιχνεύουν και διαισθάνονται περισσότερο από ότι εμείς τις δικές μας αντιδράσεις, γι αυτό και παίρνουν τα μέτρα τους. Τι μέτρα παίρνουν;
1. Το πρώτο και βασικότερο, αυτό που ζήσαμε με πιο κραυγαλέο τρόπο τα τελευταία χρόνια, είναι ο στραγγαλισμός της εθνικής κυριαρχίας. Επιτήρηση από τις Βρυξέλλες, από το ΔΝΤ. Δεν είναι καινούριο φαινόμενο, η συνθήκη του Λονδίνου του 1832 με την οποία ιδρύθηκε το νεοελληνικό κράτος, έλεγε ότι τα έσοδα του δημοσίου ταμείου του υπό ίδρυση κράτους προορίζονται κατά προτεραιότητα για την ικανοποίηση των αναγκών των δανειστών. Καλή ώρα σαν και αυτά που ζούμε τώρα. Μια συνέχεια ιστορική. Το 1^ο λοιπόν είναι αυτό, αν δέν αποφασίζεις εσύ αλλά η ΕΕ και το ΔΝΤ, σε συνεργασία φυσικά με την εγχώρια οικονομικοπολιτική ολιγαρχία. 

2. Το 2^ο βασικό στοιχείο περιορισμού της δημοκρατίας είναι ότι ακόμα και αυτό το σύνταγμα, που είναι κατά την προσωπική μου άποψη τουλάχιστον αλλά και άλλων συναδέλφων ένα συντηριτικό σύνταγμα, για παράδειγμα το σύνταγμα της Ιταλίας του 1948 είναι πολύ πιο δημοκρατικό από το δικό μας, ακόμα και αυτό παραβιάζεται συστηματικά. Δύο μόνο παραδείγματα:

* Τα μνημόνια και οι δανειακές συμβάσεις ψηφίστηκαν όλα με τρόπο αντισυνταγματικό. Μερικά από αυτά δεν ήρθαν καν για ψήφιση στη βουλή. Ή όταν έρχονται να ψηφιστούν, δεν ψηφίζονται με την απαιτούμενη πλειοψηφία των 3/5. Και όχι μόνο δεν τρέχει τίποτα, αλλά οι κυβερνώντες μας δίνουν και μαθήματα σεβασμού και τήρησης της νομιμότητας! Δεν ξέρω αν υπάρχει μεγαλύτερο θράσος από αυτό.

* Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Πονηρά σκεπτόμενοι το 1975 εισήγαγαν στο άρθρο 44 τη δυνατότητα για έκδοση πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, δηλ. νόμων που δεν ψηφίζονται από τη βουλή, αλλά τις φέρνει η κυβέρνηση με το πρόσχημα των έκτακτων και απρόβλεπτων συνθηκών κλπ, και έρχονται εκ των υστέρων μετά από 40 μέρες να κυρωθούν από τη βουλή, όταν πια έχουν παίξει το ρόλο τους. Και εννοείται ότι η έννοια της απρόβλεπτης και εξαιρετικής ανάγκης είναι αόριστη νομική έννοια, την τραβάει η η κυβέρνηση σαν το λάστιχο, και φέρνει σωρηδόν, έχουν υιοθετηθεί το τελευταίο διάστημα 60 – 70 πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, ένα νούμερο ασύλληπτο. Πλήρους παραβίασης του συντάγματος και παραμερισμού της βουλής.

3. Το 3ο χαρακτηριστικό, και εδώ πάμε πιο κοντά στην έννοια του φασισμού, είναι η συνεργασία που διαφάνηκε πολύ καθαρά τα τελευταία χρόνια, που ούτε και αυτή όμως είναι καινούριο φαινόμενο, η συνεργασία του κράτους με το φασιστικό παρακράτος. Και εδώ δε νομίζω ότι πρέπει κανείς να έχει την αυταπάτη ότι οι συλλήψεις κάποιων από τα ηγετικά στελέχη της Χρυσής Αυγής σημαίνουν τάχα ότι κόπηκε ο ομφάλιος λώρος ανάμεσα στο κράτος και στις παρακρατικές φασιστικές ομάδες. Και μόνο ένα νομικό επιχείρημα να σας φέρω: Αν υποθέσουμε ότι η ΧΑ είναι εγκληματική οργάνωση, που είναι προφανώς με βάση το νόμο, γιατί δε συλλαμβάνονται και τα υπόλοιπα μέλη; Τι περιμένουν; Και γιατί δεν είναι τάχα επικίνδυνοι αυτοί που συνελήφθησαν και αφέθηκαν ελεύθεροι; Δεν είναι το βασικότερο επιχείρημα, απλώς είναι το πιο εύκολο.

4. Έτσι κι αλλιώς έχουμε την έξαρση της παράνομης αστυνομικής βίας, ούτε και εδώ θα φέρω παραδείγματα, τα ζούμε καθημερινά. Υπάρχει μάλιστα στην εγκληματολογία ένας ολόκληρος κλάδος τα τελευταία χρόνια, που μιλάει για τα εγκλήματα του κράτους, δηλ. για τη συστηματική παράνομη δραστηριότητα των κρατικών οργάνων και δη των σωμάτων ασφαλείας. Σας παραπέμπω σε μια πολύ ωραία μελέτη της συναδέλφου της Σοφίας Βιδάλη, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης: «Τα εγκλήματα του κράτους». Σε περιόδους ειδικά κρίσης το φαινόμενο αυτό οξύνεται, και η ατιμωρησία φυσικά των οργάνων.

5. Τέλος, έχουμε μια συστηματική συρρίκνωση έως και εξαφάνιση, είτε de facto είτε και νομοθετική, όλων των βασικών ελευθεριών, που είναι τα βασικά μας όπλα: Η απεργία, η διαδήλωση, η όποια ελευθερία διακίνησης των ιδεών, όπλα που χρησιμεύουν στη συλλογική αντιμετώπιση και την οργάνωση αγώνων. Τώρα σκέφτονται να επαναφέρουν ακόμα και το λοκ άουτ νομοθετικά, την εργοδοτική ανταπεργία. Το σύνταγμά μας σιωπά για το ζήτημα αυτό, στο ν. 330 του 1976 υπήρχε, είχαν γίνει σκληρότατοι αγώνες όλη τη δεκαετία του 70, και τελικά ήταν μια μεγάλη νίκη του εργατικού κινήματος όταν το 1982 με το ν. 1264 ανάμεσα στα άλλα καταργήθηκε το λοκ άουτ. Και τώρα έχει ανοίξει η συζήτηση για την επαναφορά του.

Άρα λοιπόν, η αναδιανομή του πλούτου προϋποθέτει μια σιδερόφρακτη δημοκρατία, στην καλύτερη περίπτωση, και υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι εμείς θα το επιτρέψουμε.

Τι να κάνουμε

Κάτι πρέπει να γίνει. Εγώ δεν κουράζομαι παρά να δίνω την ίδια απάντηση: Επείγει ένα μέτωπό κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που θα βάλει φρένο. Και σε ότι αφορά το θέμα της δημοκρατίας, πρέπει κατά τη γνωήμη η προσπάθεια να κινηθεί σε 4 τουλάχιστον άξονες:

1. Κατάργηση των μνημονίων, των δανειακών συμβάσεων, της επιτήρησης και των παρεμβάσεων της ΕΕ και του ΔΝΤ. Εγώ το εννοώ καθαρά: Χωρίς αστερίσκους, χωρίς ήξεις – αφήξεις.
2. Πρέπει να υπερασπιστούμε με νύχια και με δόντια τις βασικές μας ελευθερίες: Απεργία, συνάθροιση, ελευθερία διάδοσης των ιδεών, να διεκδικήσουμε την κατάργηση όλου του αντιδημοκρατικού νομοθετικού πλαισίου.
3. Πρέπει να διεκδικήσουμε, χωρίς καμία ολιγωρία και επανάπαυση, τη διάλυση των Ναζιστικών οργανώσεων, την τιμωρία των φυσικών και ηθικών αυτουργών.
4. Πρέπει να διεκδικήσουμε και να ανοίξει επί τέλους η συζήτηση για το θέμα της ριζικής εκκαθάρισης των σωμάτων ασφαλείας, των ενόπλων δυνάμεων και γενικότερα του κρατικού μηχανισμού, από τα φασιστικά στοιχεία, και γενικότερα από τα στοιχεία που έχουν δεσμούς με το ΔΝΤ, την ΕΕ και με όλη αυτή την κλίκα της οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας. Μια διαδικασία που δεν είναι τόσο απλή όσο ακούγεται, αλλά που μπορεί να ανοίξει δρόμους ελπιδοφόρους για το αύριο.

Ο Άρης Χατζηστεφάνου

Ο Άρης Χατζηστεφάνου, δημοσιογράφος, από τους δημιουργούς των Debtocracy, Catastroika και Φασισμός ΑΕ, πήρε μετά το λόγο, προλογίζοντας το βίντεο της ομάδας παραγωγής για την εφημερίδα Guardian, που προβλήθηκε στην εκδήλωση: 

Θα επιχειρήσω να χρωματίσω κάποια στοιχεία μέσω του δημοσιογραφικού ρεπορτάζ, και νομίζω ότι το βίντεο που θα δείξουμε θα βοηθήσει πολύ σ’ αυτό. Είναι ένα βίντεο που φτιάξαμε ως ομάδα παραγωγής πριν από ένα χρόνο, για την εφημερίδα Guardian. Δεν θέλαμε εμείς να το δώσουμε στο Guardian, αλλά ήταν το μοναδικό ΜΜΕ, μια εφημερίδα, που ήθελε να φιλοξενήσει ένα βίντεο που μιλούσε για τις σχέσεις της Ελληνικής Αστυνομίας με τη Χρυσή Αυγή και το παρακράτος. Δεν είχε καμία ελπίδα να παίξει πριν από ένα χρόνο σε κανένα Ελληνικό κανάλι. Αν δείτε τις πληροφορίες που περιλαμβάνει, θα αισθανθείτε ότι είναι αυτά που βλέπετε τις τελευταίες βδομάδες στα Ελληνικά κανάλια. Παρ΄όλα αυτά, όταν βγήκαμε τότε και είπαμε ότι υπάρχουν σχέσεις κράτους, παρακράτους, αστυνομίας, ΧΑ, και είχαμε έναν ανώτατο αξιωματικό της ΕΛΑΣ να μας μιλάει για όλα αυτά, πιστεύαμε ότι σε οποιαδήποτε άλλη Ευρωπαϊκή χώρα θα γινόταν μια ΕΔΕ τουλάχιστον, θα μας καλούσε το υπουργείο Δημ. Τάξης να δώσουμε το υλικό, να πούμε τι παραπάνω γνωρίζουμε από αυτά. Η απάντηση, αν θυμάστε, ήταν η εποχή που ο κ. Δένδιας απειλούσε με μηνύσεις τους δημοσιογράφους που παρουσίαζαν τα βασανιστήρια αντιφασιστών. Είναι πριν από ένα χρόνο, θα καταλάβετε όμως γιατί το φέραμε φέτος και γιατί θέλουμε να δούμε αυτό το ντοκιμαντέρ. Γιατί συνοψίζει και κάτι άλλο: Το πέρασμα της ΧΑ από τις επιθέσεις εναντίον των μεταναστών, σταδιακά προς ολόκληρη την κοινωνία, με τελικό στόχο το οργανωμένο εργατικό κίνημα. Πάνω σε αυτό θα πατήσει και το επόμενο ντοκιμαντέρ που ετοιμάζουμε, το «Φασισμός Α.Ε.», για το οποίο θα μιλήσουμε αμέσως μετά.  

  
Το βίντεο, από την ιστοσελίδα του Guardian:



Μετά το βίντεο, ο Άρης Χατζηστεφάνου είπε, προλογίζοντας teaser από το νέο ντοκιμαντέρ:

Το βίντεο έχει βγει πριν από ένα χρόνο, και κανένας, όχι μόνο δεν ξεκινάει ΕΔΕ όπως θα γινόταν σε άλλη χώρα, αλλά τα Ελληνικά μέσα ενημέρωσης είτε αποφασίζουν να μην παίξουν καθόλου αυτήν την πληροφορία, είτε, ο ΣΚΑΙ συγκεκριμένα, όταν κάνει ένα ρεπορτάζ, επιχειρεί να μας εμπλέξει σε μια προσωπική όπως λέει κόντρα μεταξύ του υπουργείου δημόσιας τάξης και του Guardian, θέλει να πει ότι παίζουμε ένα παιχνίδι εναντίον του Δένδια και γι αυτό παρουσιάζουμε αυτό το βίντεο. Πριν από μερικούς μήνες, αμέσως μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, παρουσιάσαμε και ένα βίντεο με μέλη της ΧΑ που γνωρίζουμε και ποιοι είναι, να πετάνε πέτρες και να επιχειρούν δίπλα στις αστυνομικές δυνάμεις στην αντιφασιστική πορεία που έγινε αμέσως μετά. Διάβασα πριν από λίγο ότι ολοκληρώθηκε η διοικητική εξέταση στην αστυνομία για το ποιοι ήταν αυτοί, δεν έχει επικοινωνήσει κανένας μαζί μας, δηλ. πήραν ένα μικρό βιντεάκι που ανέβηκε στο youtube, και μάλιστα ήταν και καλυμένο, είχε λογότυπο κλπ, δεν επικοινώνησε κανένας μαζί μας από την αστυνομία, για να μας ρωτήσει πότε τραβήχτηκε, από ποιόν τραβήχτηκε, σε ποιο δρόμο τραβήχτηκε, αν έχουμε άλλο υλικό στη διάθσεσή μας, και έχουμε άλλο υλικό. Αλλά η ΕΔΕ έκλεισε.

Όλα αυτά μας ώθησαν να προχωρήσουμε στο επόμενο ντοκιμαντέρ. Το «Φασισμός Α.Ε.» δεν θα μείνει στη ΧΑ, θα περιγράψει έναν άλλο φασισμό και έναν άλλο εξτρεμισμό, τον εξτρεμισμό του πολιτικού κέντρου. Θα ξαναπιάσω αμέσως μετά την ιστορία από τη δεκαετία του 20 και του 30, μπορούμε να δούμε όμως ένα πολύ σύντομο teaser και να σας βάλουμε στο κλίμα.

Το Teaser του "Φασισμός Α.Ε.":


ΦΑΣΙΣΜΟΣ Α.Ε. - Teaser Trailer από infowar

Η εισήγηση του Άρη Χατζηστεφάνου:

Ακολούθησε η κυρίως εισήγηση του Άρη Χατζηστεφάνου:

Είναι ένα ντοκιμαντέρ που παράγεται από εσάς όπως και τα προηγούμενα δύο, και μας δίνει τη δυνατότητα να πούμε πράγματα που δε θα μπορούσαμε να πούμε στα κυρίαρχα ΜΜΕ. Θέλουμε να παρακολουθήσουμε την πορεία του φασισμού και να δούμε τη διασύνδεσή του με τις οικονομικές ελίτ κάθε εποχής. Ήδη, πραγματοποιώντας την 1^η αποστολή στην Ιταλία βρεθήκαμε στο Μιλάνο, σε ένα κτήριο όπου γεννήθηκε η λέξη φασισμός, το 1920 όταν κάλεσαν το Μουσολίνι να μιλήσει σε μια εκδήλωση του Συνδέσμου Ιταλών Βιομηχάνων. Τους έδωσε τα διαπιστευτήριά του, τους είπε ποιος είναι και τι θα κάνει, τους παρουσίασε τις δυνάμεις κρούσης τους μελανοχίτωνες, και τις αμέσως επόμενες μέρες ανέλαβε δράση για λογαριασμό των βιομηχάνων, χτυπώντας με τους μελανοχίτωνες τις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις που γίνονταν εκείνες τις ημέρες στα εργοστάσια της Alpha Romeo, της Pirelli και της FIAT. Αυτός ήταν ο φασισμός και αυτός είναι και σήμερα, ένα εργαλείο του εκάστοτε οικονομικού συστήματος. Χωρίς να καταλήγουμε σε απλουστεύσεις, ότι είναι εργαλείο που το δημιουργείς και μετά το μαζεύεις, γιατί ο φασισμός έχει τη δική του δυναμική. Όπως έλεγε ο Paxton, από τους μεγαλύτερους ακαδημαϊκούς που έχουν μελετήσει το φαινόμενο, ο φασισμός δεν είναι αναγκαστικά αυτό που θα ήθελαν να δημιουργήσουν από το μηδέν οι βιομήχανοι ή οι τραπεζίτες, αλλά είναι ότι καλύτερο έχουν στα χέρια τους σε περιόδους οικονομικής κρίσης για να χτυπήσουν το οργανωμένο εργατικό κίνημα. Και με τον ίδιο τρόπο θα δράσει και θα έρθει στην εξουσία και ο Χίτλερ. Το 1933 τον καλούν στο Ντίσελντορφ οι Γερμανοί βιομήχανοι, και ουσιαστικά του δίνουν το πράσινο φως για να καταλάβει την εξουσία, αφού αυτός υπόσχεται ότι δεν θα χτυπήσει το κυρίαρχο οικονομικό σύστημα, αλλά θα στρέψει τις δυνάμεις του προς το συμφέρον του καπιταλισμού χτυπώντας το εργατικό κίνημα.

Υπάρχει εδώ μια παρανόηση την οποία τα κινήματα αυτά κατάφεραν να επιβάλλουν στο συλλογικό υποσυνείδητο. Ότι ήρθαν στην εξουσία με τη δύναμή τους, με την πυγμή τους, και την κατέλαβαν έχοντας και τη στήριξη πλατειών στρωμάτων της κοινωνίας. Οι Ιταλοί φασίστες το παρουσιάζουν αυτό με την περίφημη πορεία προς τη Ρώμη, λέγοντας ότι ξεκίνησαν δεκάδες χιλιάδες μελανοχίτωνες, περπάτησαν εκατοντάδες χιλιόμετρα, έφτασαν στη Ρώμη και κατέλαβαν την εξουσία. Η αλήθεια είναι ότι ένας μελανοχίτωνας έφτασε στη Ρώμη, και ήταν ο ίδιος ο Μουσολίνι που πήρε το τρένο από το Μιλάνο, πλήρωσε μάλιστα και εισιτήριο για πρώτη θέση, σταματούσε στη διαδρομή για να φωτογραφίζεται με τους ελάχιστους μελανοχίτωνες που κατάφερναν ακόμα να περπατήσουν, αλλά σχεδόν κανένας δεν έφτασε στη Ρώμη, έφτασε στην Ιταλική πρωτεύουσα, και εκεί ο βασιλιάς του παρέδωσε την εξουσία. Σε έναν άνθρωπο που είχε στις προηγούμενες εκλογές γύρω στο 6 με 7%, ότι είχε περίπου και η ΧΑ σε εμάς. Το ίδιο θα γίνει και με τον Χίτλερ μετά τη συνάντηση με τους Γερμανούς βιομηχάνους. Όταν ο ίδιος λίγο νωρίτερα είχε προσπαθήσει να τους κάνει «κουνήματα» ενώ δεν είχε πάρει την άδειά τους, κάνοντας το περίφημο μίνι πραξικόπημα της μπυραρίας, οι πολιτικές ελίτ τον εξαφάνισαν. Και οι δύο, ο φασίστας και ο Ναζιστής θα έρθουν στην εξουσία με την έγκριση συγκεκριμένων βιομηχάνων που θα τους στηρίξουν και στα επόμενα βήματά τους, όχι μόνο Γερμανοί και Ιταλοί. Δε θα μπορούσε να έχει γίνει το ολοκαύτωμα αν δεν υπήρχαν συγκεκριμένες Αμερικανικές τράπεζες που χρηματοδότησαν, αν δεν υπήρχε η IBM Που έκανε τη μηχανοργάνωση των ταγμάτων εφόδου, και αν δεν υπήρχαν οι Γερμανικές βιομηχανίες όπως του Krupp, η IG Farben που έφτιαχνε και τα χημικά που χρησιμοποιούνταν στους θαλάμους αερίων.

Υπήρξε μια πάρα πολύ καλή καταγραφή για το πώς η Δημοκρατία της Βαϊμάρης μετά από κάποιο διάστημα οδήγησε στο Ναζισμό, όχι η ίδια, αλλά ποιες ήταν οι συνθήκες. Εδώ υπάρχει μια μεγάλη παγίδα, ότι μέχρι στιγμής, στην Ελλάδα, στα κυρίαρχα ΜΜΕ, η σύγκριση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης με το σήμερα γίνεται κυρίως από φιλελεύθερους σχολιαστές, με την οικονομική έννοια φιλελεύθερους, όχι των φίλων της ελευθερίας. Αυτό που θέλουν να τονίσουν από τη σύγκριση είναι ότι έχουμε μια σύγκρουση των άκρων, όπως είχαμε στη Γερμανία κομμουνιστές να συγκρούονται με φασίστες στη μέση του δρόμου, και είδατε που οδήγησε αυτό αν δεν ελεγχθεί. Είναι η λεγόμενη θεωρία των 2 άκρων. Παρόλα αυτά υπάρχουν και ομοιότητες, είναι κυρίως ότι τα 3 τελευταία χρόνια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης υπάρχει η λεγόμενη "κατάσταση εξαίρεσης" μέσω κυρίως του άρθρου 48, κατάσταση δηλαδή ίδια με αυτό που βιώνουμε σήμερα με τα προεδρικά διατάγματα, είχαμε όμως και άλλες πολλές ομοιότητες. Είχαμε μια αστυνομία που τσάκιζε τους εργάτες, τους απεργούς, τους συνδικαλιστές, τους κομμουνιστές, τους αντιφασίστες, αλλά στήριζε και πολλές φορές επιχειρούσε από κοινού με τους Ναζιστές, και είχαμε και μια δικαιοσύνη που έκανε ακριβώς το ίδιο, εξαντλούσε την αυστηρότητά της εναντίον της αριστεράς ενώ σχεδόν κανένας δεν καταδικαζόταν από την πλευρά της άκρας δεξιάς, όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα. Αν δείτε τα στοιχεία που βγάζει η ύπατη αρμοστεία του ΟΗΕ, ο συνήγορος του πολίτη για το πώς δεκάδες περιστατικά βίας της άκρας δεξιάς μένουν ατιμώρητα, δεν ξεκινά καν η δίκη, ενώ με το παραμικρό συνδικαλιστές, απεργοί, άνθρωποι που συλλαμβάνονται σε μια πορεία κινούνται όλα πάρα πολύ γρήγορα, δικάζονται και καταδικάζονται, το ίδιο ακριβώς συνέβαινε και στη Γερμανία.

Έρχονται λοιπόν τώρα να νεκραναστήσουν αυτή τη θεωρία των 2 άκρων, και να μας πουν ότι αυτοί είναι η φωνή της λογικής, ένα κέντρο που πρέπει να ακολουθήσουμε αν θέλουμε να αποφύγουμε τα ιστορικά προηγούμενα και να καταλήξουμε σε ακραίες καταστάσεις. Η άποψή μου είναι ότι ισχύει η θεωρία των 2 άκρων αλλά εμείς πρέπει να τους πούμε καθαρά ότι είμαστε το ένα άκρο. Ότι είμαστε το άκρο απέναντι στη διαπόμπευση των οροθετικών που έκανε το ΠΑΣΟΚ λίγο πριν τις εκλογές. Ένα άκρο που θα σταθεί απέναντι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης που έφτιαξε ο κ. Χρυσοχοίδης και υλοποίησε ο κ. Δένδιας, στέλνοντας εκεί όχι μόνο τους μετανάστες αλλά τελευταία και τους τοξικομανείς και τους άστεγους. Ένα άκρο απέναντι στις προληπτικές προσαγωγές και συλλήψεις, που μας φέρνει πίσω και από το μεσαίωνα, πίσω και από το habeas corpus, το δικαίωμα του ανθρώπου να μην συλλαμβάνεται επειδή έτσι του κάπνισε του εκάστοτε ηγεμόνα. Ένα άκρο απέναντι στον κυρίαρχο ρατσισμό που παρουσιάζεται από τα ΜΜΕ και τον είδαμε να ξεδιπλώνεται πάλι εναντίον των τσιγγάνων τις τελευταίες εβδομάδες. Είμαστε ένα άκρο απέναντι στη φίμωση της ελευθεροτυπίας, σε μία χώρα που έχουμε κατρακυλήσει σε 3 χρόνια 14 θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη και πλέον βρισκόμαστε πίσω από μοναρχίες και αυταρχικά καθεστώτα του Περσικού κόλπου. Αν γι αυτούς τα δύο άκρα ήταν στη διάρκεια της κατοχής και αργότερα του εμφυλίου από τη μια οι ταγματασφαλίτες, οι δωσίλογοι και οι μαυραγορίτες και το άλλο ήταν ο ΕΛΑΣ, πρέπει να είμαστε με το άκρο του ΕΛΑΣ. Αν γι αυτούς είναι άκρα τα ναζιστικά στρατεύματα και ο κόκκινος στρατός που τα πολέμησε στο Στάλινγκραντ, πρέπει να είμαστε με το άκρο του κόκκινου στρατού που σταμάτησε τις δυνάμεις του Χίτλερ.

Τι κάνουμε, πως αντιδρούμε σ’ αυτό το μόρφωμα της ΧΑ και στο φασισμό του πολιτικού κέντρου που το εξέθρεψε. Μας είπαν τα ΜΜΕ ότι έπεσε κατά 50% η δύναμη της ΧΑ, από το 15, το 20 που κάποιοι την παρουσίαζαν, ξαναβρέθηκε στο 10%. Μα το 10% είναι κατά πολύ υψηλότερο από το τεράστιο ποσοστό που είχε συγκεντρώσει στις τελευταίες εκλογές. Και εδώ φαίνεται ότι αυτό το εργαλείο που εξέθρεψαν δεν μπορούν να το μαζέψουν, και τελικά μαζεύτηκαν τα ΜΜΕ. Φτάσαμε σε μια κατάσταση όπου έπρεπε να θρηνήσουμε με το ίδιο τρόπο και να τηρήσουμε ίσες αποστάσεις για τη δολοφονία των μελών της ΧΑ, και να βγαίνουν πρόεδροι νεοφιλελεύθερων κομμάτων όπως ο κ. Βαλιανάτος και να μας λένε ότι σήμερα είμαστε όλοι Χρυσαυγίτες. Δεν είμαστε όλοι Χρυσαυγίτες, δεν είναι ίδιες οι δολοφονίες και δεν ξέρουμε εν τέλει και ποιος έκανε τις δολοφονίες των Χρυσαυγιτών, δεν ξέρουμε ποιος παρακρατικός μηχανισμός και ποιος εκτελεστής τράβηξε τη σκανδάλη, και δε θα το ξέρουμε ακόμα κι αν δούμε κάποιο κείμενο να κυκλοφορεί και να λέει ότι η Χ τρομοκρατική οργάνωση που μισεί το κράτος και την κοινωνία βρίσκεται πίσω. Πιστεύω δεν θα μάθουμε ποτέ, και δεν καταλαβαίνω γιατί ο κ. Πρετεντέρης το βράδυ της εκτέλεσης έπρεπε να βγει και να πει ότι ήταν αριστεριστές, και να μην πει ότι ήταν ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών ανάμεσα σε ανθρώπους που όλο το τελευταίο διάστημα κάρφωναν ο ένας τον άλλον για να γλυτώσουν το τομάρι τους.

Τι κάνουμε λοιπόν απέναντι σ’ αυτό;

Μια μάχη που πρέπει να δοθεί είναι ιδεολογική. Πρέπει να ξαναδημιουργήσουμε ένα μεγάλο παραμύθι, μια μεγάλη αφήγηση, να δώσουμε ένα όραμα σε έναν κόσμο τον οποίο προδώσαμε. Στον οποίο προβλέψαμε ως αριστερά τι θα γίνει με την οικονομική κρίση, αλλά όταν ζήτησε μια συγκεκριμένη βοήθεια δεν είμασταν εκεί. Όταν παρουσίαζε υπαρκτά προβλήματα όπως το μεταναστευτικό, εμείς, η αριστερά του καναπέ, και βάζω πρώτα τον εαυτό μου, βγήκαμε να πούμε ότι είναι φασίστες όλοι οι κάτοικοι της πλατείας Βικτωρίας και του Αγ. Παντελεήμονα, χωρίς να έχουμε περάσει από κει. Όταν μοίραζαν τρόφιμα, που ήταν ένα μεγάλο θέατρο βέβαια, θα έπρεπε να είναι η αριστερά που θα μοιράζει τα τρόφιμα, όπως το έκανε το ΕΑΜ, που έτσι κέρδισε τις καρδιές του κόσμου. Όταν βγαίνουμε και λέμε ότι αυτός ο λαός δεν καταλαβαίνει τι του λέμε, θα πρέπει να θυμίζουμε ότι αυτός ο λαός μας έτυχε. Και είναι δική μας αποτυχία αν ένα νεοναζιστικό μόρφωμα κατάφερε να συγκινήσει ένα τεράστιο τμήμα αυτού του λαού και δεν το καταφέραμε εμείς. Ο λαός δεν ήταν διαφορετικός από το λαό που παρέλαβε το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ και τους μετέτρεψε σε αντάρτες, σε πολιτικά πνεύματα, σε μαχητές.

Δε νικάς όμως νεοναζιστικά μορφώματα μόνο σε ιδεολογικό επίπεδο. Ειδικά σε καραγκιόζηδες όπως τα μέλη της ΧΑ που λένε σήμερα το Α και αύριο το πρωί το αντίθετο του Α, το μείνουμε σε μια ιδεολογική μάχη δεν αρκεί. Ένα δεύτερο βήμα είναι ότι τα νεοναζιστικά κόμματα τα τσακίζεις από την πρώτη στιγμή στο δρόμο. Πρέπει να θυμίζουμε στον κόσμο ότι όταν στην Αγγλία της δεκαετίας του 30 επιχείρησαν να κατέβουν οι Άγγλοι μελανοχίτωνες στο Λονδίνο, κατέβηκαν απέναντί τους συνδικάτα, εβραϊκές ενώσεις, τμήματα του κομμουνιστικού κόμματος, τμήματα των αναρχικών, ευρύτερες δυνάμεις της δημοκρατίας, και απέναντι στους 2-3 χιλιάδες μελανοχίτωνες κατέβασαν 100.000 ανθρώπους. Και δεν έμεινε κολυμπηθρόξυλο. Όταν η αστυνομία προσπάθησε να σταματήσει την αντιφασιστική πορεία, τη σάρωσε η πορεία και μαζί σάρωσε και το φασιστικό κίνημα, το οποίο δεν ξανατόλμησε να σηκώσει κεφάλι ποτέ. Δε σημαίνει προφανώς αυτό ότι βγαίνουμε με τσεκούρια στο δρόμο και κυνηγάμε όποιο Χρυσαυγίτη βρούμε. Είναι απαράδεκτο όμως, ότι για τόσα χρόνια το λαϊκό και εργατικό κίνημα άφηνε να υπάρχουν θύλακες νεοναζισμού στην Αθήνα. Ότι υπήρχε μια παιδική χαρά στον Αγ. Παντελεήμονα στην οποία δεν μπορούσε να μπει κανείς. Αυτοί οι χώροι έπρεπε να έχουν ανακαταληφθεί. Προφανώς είναι πάρα πολύ δύσκολο, γιατί όταν κάποιοι πήγαν να το κάνουν δε συνάντησαν τους Χρυσαυγίτες απέναντί τους, συνάντησαν το κράτος και την αστυνομία του κου Δένδια που τους βασάνισε. Και εδώ πρέπει να θυμόμαστε πάντα ποιοι είναι οι αντίπαλοι. Δεν είναι τα παιδάκια της ΧΑ που όταν δούνε κόσμο φεύγουν τρέχοντας, είναι ένας ολόκληρος κρατικός μηχανισμός.

Η πραγματική μάχη όμως είναι να κατανοήσουμε ποιοι βρίσκονται πίσω από την άνοδο του νεοφασισμού στην Ελλάδα. Η ΧΑ αν παρακολουθήσετε τι έκανε το τελευταίο διάστημα στη βουλή, θα καταλάβετε ότι ελάχιστα διαφέρει στην ατζέντα της από τα 2 κόμματα εξουσίας, το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, και είναι πολύ πιο κοντά στα νεοφιλελεύθερα κόμματα. Συνηθίζω να χαρακτηρίζω το νεοναζισμό ως το στρατιωτικό σκέλος του νεοναζισμού. Τι έκαναν στη βουλή; 140 τοποθετήσεις υπέρ των εφοπλιστών, με βασικότερο αίτημα να συνεχίσει η φοροασυλία την οποία οι εφοπλιστές κέρδισαν από τα χρόνια της δικτατορίας. Στήριξαν την ιδιωτικοποίηση της Αγροτικής, στήριξαν το κλείσιμο της ΕΡΤ, στήριξαν οποιοδήποτε αντιλαϊκό μέτρο προσπάθησε να προωθήσει η κυβέρνηση. Αυτό είναι το πραγματικό πρόσωπο της ΧΑ, αυτό είναι το πραγματικό πρόσωπο του φασισμού, ένα εργαλείο το οποίο για να το νικήσεις πρέπει να νικήσεις τις συνθήκες που μας οδηγούν ως εδώ. Δυστυχώς οι συνθήκες είναι πάρα πολύ όμοιες με τα χρόνια της Βαϊμάρης. Θα μου πείτε εκεί έβγαινε ένας λαός ταπεινωμένος από έναν πόλεμο. Αλλά όταν έχει χάσει η Ελλάδα το 25% του ΑΕΠ σε διάστημα 3 χρόνων, όποιον ιστορικό και αν ρωτήσετε θα σας πει ότι αυτό δεν έχει επαναληφθεί ποτέ σε καιρό ειρήνης. Ζούμε την ίδια ταπείνωση ενός λαού που βγαίνει από μια πολεμική σύγκρουση, και οι κίνδυνοι είναι μπροστά μας.Βασικά πρέπει να καταλάβουμε ένα πράγμα: Μάχη στο φασισμό δεν μπορεί να νοηθεί αν δεν είναι παράλληλα και μάχη ενάντια στο κυρίαρχο οικονομικό σύστημα. Και ο Μπρεχτ, από όπου ήταν και οι σκηνές της παράστασης που είδατε στο τρέιλερ, το είπε πάρα πολύ καθαρά αυτό, είπε σε ένα κείμενό του ότι, το να λες ότι μάχεσαι το φασισμό χωρίς να μάχεσαι τον καπιταλισμό, είναι σα να σε στεναχωρεί όχι γιατί ένας χασάπης έσφαξε για να σου φέρει το κρέας, αλλά γιατί δεν έπλυνε τα χέρια του πριν σφάξει για να σου φέρει το κρέας.

Οι δευτερολογίες

Μετά τις ερωτήσεις και τοποθετήσεις από το ακροατήριο, ακολούθησαν δευτερολογίες των ομιλητών: