Μεγάλη ήταν η επιτυχία και στη Νέα Φιλαδέλφεια της μουσικοθεατρικής παράστασης με τίτλο "Λαέ μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι". Η παράσταση, παραγωγή της Επιτροπής Αγώνα Κηφισιάς, που είχε ανέβει για πρώτη φορά στην Κηφισιά στις 2/2/2019, παρουσιάστηκε και στο Πνευματικό Κέντρο της Νέας Φιλαδέλφειας, σε διοργάνωση της Λαϊκής Συνέλευσης και του Κοινωνικού Ιατρείου Νέας Φιλαδέλφειας και Νέας Χαλκηδόνας. Κατάμεστη και η αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου, με κόσμο να παρακολουθεί και όρθιος την παράσταση.
Η παράσταση, συλλογική παραγωγή της Επιτροπής Αγώνα και στηριγμένη αποκλειστικά στην εθελοντική συμμετοχή φίλων της, ήταν βασισμένη στο έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Ήταν, σύμφωνα και με την πρόσκληση για την εκδήλωση, "μια ζωντανή πολιτική συνομιλία ανάμεσα στην Ιστορία και το λόγο του μεγάλου Έλληνα θεατρικού συγγραφέα, από τις μέρες του Β' παγκοσμίου πολέμου μέχρι την εξέγερση του Πολυτεχνείου".
Εισαγωγή - ομιλίες
Η εκδήλωση ξεκίνησε με εισαγωγή από τη Γιάννα Μπαλωμένου, εκπροσώπου της Λαϊκής Συνέλευσης και του Κοινωνικού Ιατρείου, που επεσήμανε ότι η παράσταση εξιστορεί τους αγώνες και τον πόνο του λαού από τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο μέχρι την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Και αυτό μας χρειάζεται και σήμερα, γιατί η ιστορία επαναλαμβάνεται όταν οι λαοί δεν βγάζουν συμπεράσματα από το παρελθόν. Και σήμερα διαλύουν χώρες και ζωές, είτε με οικονομικούς πολέμους, με αποτέλεσμα την ακραία φτώχεια, είτε με πραγματικούς, ξεριζώνοντας ανθρώπους από τις πατρίδες τους. Πάνω σ' αυτά πατάει και ο φασισμός που ξανασηκώνει κεφάλι. Σ' αυτό το ζοφερό μέλλον, εμείς δεν βολευόμαστε. Γιατί όπως λέει και ο Ι. Καμπανέλλης "η πείνα είναι το καμάρι του κιοτή, του σκλάβου που του μέλλει να θαφτεί". Κι εμείς δεν είμαστε ούτε σκλάβοι ούτε κιοτήδες.
Στη συνέχεια, ανέβηκε στο βήμα η Θέμις Αμάλλου, εκ μέρους της Επιτροπής Αγώνα Κηφισιάς, που εξήγησε μεταξύ άλλων γιατί η Επιτροπή επέλεξε να συνομιλήσει με το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη: Όχι τόσο γιατί είναι ο μεγαλύτερος Έλληνας θεατρικός συγγραφέας, αλλά γιατί είναι κυρίως αυτός που ταυτίζεται με το λαό, αισθάνεται μέρος του. Είναι επίσης ο συγγραφέας που αντιλαμβάνεται το παρελθόν σαν κάτι ζωντανό και διαρκές, που επιδρά στο όποιο σήμερα. Η παρουσία μας στη Ν. Φιλαδέλφεια δημιουργεί και μια πρόσθετη φόρτιση: Ο Καμπανέλλης καταγόταν από προσφυγική οικογένεια, και συμμεριζόταν απόλυτα το δράμα των προσφύγων, που είναι παρόντες στα περισσότερα έργα του. Και η Ν. Φιλαδέλφεια, η Ν. Χαλκηδόνα αλλά και η Ν. Ερυθραία σε μας, στέγασαν αμέτρητες προσφυγικές οικογένειες μετά το 22. Πολλά μέλη της επιτροπής μας έχουν Μικρασιατική καταγωγή.
Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο αναπληρωτής καθηγητής θεωρίας της λογοτεχνίας στο ΑΠΘ Βασίλης Αλεξίου, που μίλησε για τον Ι. Καμπανέλλη, λέγοντας μεταξύ άλλων τα εξής:
Ξεκινάω με μια παρατήρησή μου στην εκδήλωση της Κηφισιάς: Ότι αν θελήσει κανείς να δει τους αγώνες και την αγωνία του λαού, θα τα βρει στο έργο των μεγάλων δημιουργών, και ιδιαίτερα του μεγάλου Ιάκωβου Καμπανέλλη. Θα το δείτε μέσα από την παράσταση. Ο Καμπανέλλης είναι ο μεγαλύτερος νεοέλληνας δραματουργός. Θα εκφράσω μια ελπίδα και ένα φόβο: Ο φόβος, ότι πιθανόν να είναι και ο τελευταίος, αν και ελπίζω ότι μπορεί και να μην είναι ο τελευταίος. Αυτό το λέω βλέποντας τις πάρα πολλές παραστάσεις στην Αθήνα, που όμως γραφή σαν την Καμπανελλική, δύσκολα βρίσκει κανείς. Γιατί ο Καμπανέλλης είχε τη βαθιά πολιτική γνώση, τη βαθιά ιστορική γνώση της εξέλιξης.
Μίλησα επίσης για το ευρωστία στο έργο του Καμπανέλλη, για τη βαθιά διαλεκτική του σύσταση και σύνθεση. Η υφολογική διαστρωμάτωση στα έργα του, φτάνει από τον ακραίο ρεαλισμό καταγραφής, ως μια ποιητική, σχεδόν υπερβατική ποιητικότητα,
Κλείνοντας, και αναφερόμενος σε ποίημα του Μίλτου Σαχτούρη, ο Βασίλης Αλεξίου κατέληξε:
"Ο μεγάλος Ιάκωβος Καμπανέλλης, μας μοίρασε απλόχερα ουρανό και πληθυντικό, μας έδωσε ψωμί και νερό, το παρόν και το μέλλον μας, που όπως ξέρουμε, προβλέπει πολλή ξηρασία και ταυτόχρονα διαρκεί πολύ. Ας το δούμε λοιπόν, σαν ταινία προσεχώς, μέσα απ' το έργο του, ας το ζήσουμε και ας προσπαθήσουμε να το αλλάξουμε, να αλλάξουμε δηλαδή το μέλλον που μας προορίζουν, για μας χωρίς εμάς, κάνοντας το, όχι με τα δάκρυά μας, αλλά με την αειθαλή ευκρασία των θαυμάτων, των θεαμάτων και των οραμάτων μας".
Τις εισαγωγικές ομιλίες έκλεισε η κόρη του Ιάκωβου Καμπανέλλη Κατερίνα Καμπανέλλη, που αφού εξέφρασε τη χαρά της που βρίσκεται στην εκδήλωση και ευχαρίστησε όσους δούλεψαν για την παράσταση, είπε μεταξύ άλλων:
"Είμαι σίγουρη ότι αυτή η ζωντανή συνομιλία ανάμεσα στην ιστορία και το λόγο του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα, θα είναι ενδιαφέρουσα και συγκινητική, κι αυτό επειδή τιμηθεί το έργο του και θα ακουστούν τραγούδια του, από ανθρώπους που ζουν τον αγώνα και το μόχθο καθημερινά. Ο πατέρας μου ύμνησε και στήριξε αυτό τον αγώνα και το μόχθο, μέσα από το έργο του αλλά και μέσα από δικούς του αγώνες."
Φεύγοντας ο πατέρας μου άφησε τεράστια κληρονομιά: Πάνω από 40 θεατρικά έργα, το πεζό του, το Μαουτχάουζεν, στίχους, κινηματογραφικά σενάρια, δοκίμια, χρονογραφήματα σε εφημερίδες, ομιλίες, συνεντεύξεις, κείμενα διαχρονικά και πολλές φορές προφητικά. Όλα αυτά τα χρόνια, από το θάνατό του και μετά που οργανώνω το αρχείο του, έχω ανακαλύψει πολλά κείμενά του που δεν γνώριζα, όπως ανέκδοτα θεατρικά έργα και ποιήματα που εν ευθέτω χρόνω θα δουν το φως της δημοσιότητας.
"Είμαι σίγουρη ότι αυτή η ζωντανή συνομιλία ανάμεσα στην ιστορία και το λόγο του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα, θα είναι ενδιαφέρουσα και συγκινητική, κι αυτό επειδή τιμηθεί το έργο του και θα ακουστούν τραγούδια του, από ανθρώπους που ζουν τον αγώνα και το μόχθο καθημερινά. Ο πατέρας μου ύμνησε και στήριξε αυτό τον αγώνα και το μόχθο, μέσα από το έργο του αλλά και μέσα από δικούς του αγώνες."
Φεύγοντας ο πατέρας μου άφησε τεράστια κληρονομιά: Πάνω από 40 θεατρικά έργα, το πεζό του, το Μαουτχάουζεν, στίχους, κινηματογραφικά σενάρια, δοκίμια, χρονογραφήματα σε εφημερίδες, ομιλίες, συνεντεύξεις, κείμενα διαχρονικά και πολλές φορές προφητικά. Όλα αυτά τα χρόνια, από το θάνατό του και μετά που οργανώνω το αρχείο του, έχω ανακαλύψει πολλά κείμενά του που δεν γνώριζα, όπως ανέκδοτα θεατρικά έργα και ποιήματα που εν ευθέτω χρόνω θα δουν το φως της δημοσιότητας.
Η Παράσταση
Μέρος Πρώτο: Από τη μάχη του Στάλινγκραντ στην απελευθέρωση. Το χρονικό του Μαουτχάουζεν.
- Αφήγηση και φωτογραφίες για τα γεγονότα της περιόδου
- Αποσπάσματα από το «Μαουτχάουζεν» του Ι. Καμπανέλλη
- Τραγούδια σε ζωντανή εκτέλεση, από την «Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν», σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και στίχους Ιάκωβου Καμπανέλλη:
- Άσμα ασμάτων
- Αντώνης
- Όταν τελειώσει ο πόλεμος
- Ανέκδοτο κείμενο του Ι. Καμπανέλλη για το φασισμό
Δείτε μερικά αποσπάσματα παρακάτω:
Άσμα Ασμάτων:
Άσμα Ασμάτων:
Αντώνης:
Μέρος Δεύτερο: Από τη Βάρκιζα στο κίνημα του 1-1-4
- Αφήγηση και φωτογραφίες για τα γεγονότα της περιόδου
- Βίντεο με αποσπάσματα από:
- Ντοκιμαντέρ του Ολιβιέ Ζισουά για τη Μακρόνησο
- Τη «Στέλλα» των Μιχάλη Κακογιάννη και Ι. Καμπανέλλη
- Τραγούδια σε ζωντανή εκτέλεση:
- Σαν απόκληρος γυρίζω, του Βασίλη Τσιτσάνη
- Στην ποταμιά σωπαίνει το κανόνι, των Μάνου Χατζιδάκι και Ι. Καμπανέλλη
Στην ποταμιά σωπαίνει το κανόνι:
Μέρος Τρίτο: Δεκαετία του ’60 – χουντικό πραξικόπημα
- Αφήγηση και φωτογραφίες για τα γεγονότα της περιόδου
- Απόσπασμα από το έργο «Εχθρός Λαός»
- Θεατρικά και δρώμενα:
- από τη «Γειτονιά των Αγγέλων», απόσπασμα από την 1η πράξη
- από «Το Μεγάλο μας Τσίρκο», απόσπασμα από το «Η 3η Σεπτεμβρίου»
- από «Το Μεγάλο μας Τσίρκο», απόσπασμα από τα «Επινίκια»:
Το δρώμενο από τα «Επινίκια», ξεκινάει με το τραγούδι «Λαέ μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι» από το φινάλε του Μεγάλου μας Τσίρκου παιγμένο ζωντανά από όλους τους μουσικούς της εκδήλωσης, μεσολαβεί το δρώμενο, και το τραγούδι συνεχίζει, ενώ στην οθόνη προβάλλεται βίντεο (σε 2 μέρη) με χρονολόγιο της Ελληνικής ιστορίας από την κατοχή μέχρι σήμερα. Η παράσταση κλείνει με όλο το θίασο επί σκηνής:
- Τραγούδια σε ζωντανή εκτέλεση:
από τη «Γειτονιά των Αγγέλων», των Μίκη Θεοδωράκη και Ι. Καμπανέλλη:
o Οι χαρταετοί
o Στρώσε το στρώμα σου για δυο
o Δόξα τω Θεώ
Από την Πολιτεία Α’, των Μίκη Θεοδωράκη και Τάσου Λειβαδίτη:
o Δραπετσώνα
o Βρέχει στη Φτωχογειτονιά
Από το Μεγάλο μας Τσίρκο, των Σταύρου Ξαρχάκου και Ι. Καμπανέλλη:
o Φίλοι κι αδέρφια
o Φινάλε
Επίσης τα τραγούδια:
o Στο περιγιάλι το κρυφό, των Μίκη Θεοδωράκη και Γιώργου Σεφέρη (τραγουδισμένο "a capella" από τον
o Bella ciao, Ιταλικό αντιστασιακό τραγούδι
Δείτε παρακάτω αποσπάσματα από τα τραγούδια:
- Βίντεο:
o Με απόσπασμα "αυτοβιογραφίας" του Ι. Καμπανέλλη από το "Μονόγραμμα" των Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη
o Από την κηδεία του Σωτήρη Πέτρουλα
o Με το τραγούδι «ο αδελφός τον αδελφό», των Μίκη Θεοδωράκη και Ι. Καμπανέλλη, σε ερμηνεία από τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και τη Τζένη Καρέζη
o Από την κηδεία του Γιώργου Σεφέρη
o Χρονολόγιο της Ελληνικής Ιστορίας από την κατοχή μέχρι σήμερα, παραγωγή της Επιτροπής Αγώνα
Η παραγωγή ήταν αποτέλεσμα σκληρής και συλλογικής εθελοντικής δουλειάς από πάρα πολλούς, χωρίς τους οποίους δεν θα ήταν δυνατό ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Οι επί σκηνής συντελεστές ήταν:
Η Σκηνοθεσία ήταν του
Η Σκηνοθεσία ήταν του
Γιάννη Μοναστηρόπουλου
Μουσική έπαιξαν οι:
Μάριος Πάλλας: Πιάνο - τραγούδι
Νίκος Καραμπιμπέρης: Μπουζούκι
Λένα Γολεμάτη: Κιθάρα - τραγούδι
Χάρης Σακαλής: Κιθάρα
Έλλη Συρουχίδου: Κρουστά
Φοίβος Αδριανός: Μπουζούκι - τραγούδι
Στα θεατρικά και τα δρώμενα έπαιξαν οι:
Η Γειτονιά των Αγγέλων:
Ειρήνη Θεοδωράκη
Φοίβος Αδριανός
Αλεξία Καλαντζή
Χρυσάνθη Κοσμά
Φαίδων Κορακιανίτης
Το μεγάλο μας Τσίρκο - Η 3η Σεπτεμβρίου (Ιερά Συμμαχία)
Αλεξία Καλαντζή
Ελένη Σολωμάκου
Φαίδων Κορακιανίτης
Χρυσάνθη Κοσμά
Το μεγάλο μας Τσίρκο - Τα επινίκια
Αλεξία Καλαντζή
Φοίβος Αδριανός
Αφήγηση:
Αλεξία Καλαντζή
Γιάννης Κωνσταντίνου
Ρούλα Καννιμά
Φωτογραφίες
Πριν από την έναρξη |
Βασίλης Αλεξίου |
Οι μουσικοί |
Αφηγητές |
Θεατρικό απόσπασμα, από τη Γειτονιά των Αγγέλων |